عکس| سفر به ایران قدیم؛ راز مقبره‌ی کوروش برملا شد
روز پنج‌شنبه ۲۳ مرداد ۱۳۳۷ خبر جالبی به روزنامه‌ی اطلاعات رسید از این قرار که علی سامی (۱۲۸۹-۱۳۶۸) رئیس موسسه‌ی باستان‌شناسی تخت‌جمشید گزارشی مهم از یک کشف بزرگ تاریخی برای محمود مهران وزیر وقت فرهنگ فرستاده است. خلاصه‌ی گزارش او که همان روز در روزنامه‌ی اطلاعات منتشر شد به این شرح بود:
چندی پیش آقای سمندر کارشناس فنی باستان‌شناسی به اتفاق عده‌ای از کارگران فنی برای مرمت بنای سنگی آرامگاه کورش کبیر و خشک کردن ریشه‌های درخت‌های انجیر کوهستانی که از شکاف سنگ‌ها رسته است به پازارگان (پایتخت کورش کبیر) عزیمت می‌نمایند.
آقای سمندر ضمن مرمت پشت‌بام آرامگاه متوجه می‌شود که در زیر یک ردیف سنگ سقف، گودالی سنگی وجود دارد. پس از حفاری دقیق دو گودال به طول تقریبی دو متر و عرض یک متر و با عمق هشتادوپنج سانتی‌متر که از خاک انباشته شده بود کشف می‌گردد.
دانشمندان و باستان‌شناسان پس از این کشف مهم معتقدند که این دو گودال سنگی مدفن اصلی کورش و همسر وی می‌باشد و بدین ترتیب مسلم می‌شود که تابوت زرین و جواهرات و میز طلا و تاج و شمشیر کوروش در داخل اتاق آرامگاه قرار داده ولی جسد وی برای آن‌که از دستبرد مصون باشد در این محل مخفی به خاک سپرده شده است.
اهمیت این کشف در آن است که در هیچ‌یک از متون تاریخی از این دو قبر که در پشت‌بام این بنای سنگی قرار دارد ذکری نرفته و مسلم است که گذشتگان از آن اطلاعی نداشته‌اند و بدین ترتیب بر بسیاری از نقل‌قول‌های تاریخی قلم بطلان کشیده شد.
